21 november 2025

Boekentips

Ik speel al een tijdje met het idee om hier boeken te delen waar ik veel mee werk. Er zijn namelijk een aantal boeken waar ik in mijn presentaties, brainstormsessies en andere ontwikkelingen steeds op teruggrijp.

Hieronder deel ik de belangrijkste boeken op een rij:

Gedrag in uitvoering - Diana Smidts, Mariëtte Huizinga - Uitgeverij Nieuwezijds b.v., 2017.
Diana Smidts heeft jarenlang onderzoek gedaan naar de ontwikkeling van executieve functies. Nog voor deze term helemaal hip werd in onderwijs land. Leer met dit boek de basis over executieve functies en over wanneer welke functie 'online' komt in de hersenen. Met deze basis weet je bijvoorbeeld wanneer huiswerk geven zin heeft en wanneer het totaal niets doet.

Een vervolg op dit boek gericht op je klas en klassenmanagement? Lees dan: Zelfsturing in de klas.

Omslag boek Gedrag in uitvoering.

Dan het boek 'Zelfregulerend leren, effectiever leren met leerstrategieën' van Pieternel Dijkstra, Petra Bunnik en Aimee Krikke. (Uitgeverij Boom, 7e herziene druk, 2021.)

De leerstrategieën zijn inmiddels ook een hype geworden, waardoor informatie hierover soms alle kanten op vliegt. Zelfregulerend leren is het doel, je wilt dat mensen later zelfstandig zichzelf blijven ontwikkelen en nieuwe dingen blijven leren. Het is dus niet zo dat je met dit boek kinderen al kunt leren om zichzelf op eigen houtje nieuwe lesstof eigen te maken.
Wat je wél uit dit boek kunt opmaken is hoe je kinderen bewust kunt maken van verschillende leerstrategieën en dat er verschillen zijn welke mate strategieën bij iemand passen. Iedereen is verschillend, dus past de ene strategie je beter dan de andere strategie.

Belangrijkste boodschap is hier: Jij als leerkracht bent de coach en het voorleven van de strategieën en je bewustzijn op dit vlak is essentieel om je leerlingen mee te nemen in dit leerproces.

Je merkt dat deze twee boeken nog niet eens direct over hoogbegaafdheid gaan. Ze gaan in het algemeen over de basisontwikkeling van kinderen. Pas als je weet wat de basis is, kun je maatwerk gaan bieden.
Zodra je weet waar in het ontwikkelproces een kind is, weet je ook wat daarbij past en wat de volgende stappen gaan zijn.

Een lesmethode gaat uit van een eigen lijn: eerst bieden we dit aan, dan volgt dat. Én dat bepaalde lesstof op gemiddelde leeftijden en momenten in een lesjaar voorbij komen.

Het is aan jou als onderwijsprofessional om deze onderwijslijn passend te maken aan de ontwikkellijn van je leerling.

Dan wil je vast nog weten welke boeken ik aanraad op het vlak van hoogbegaafdheid.

In de basis vind ik het Delphimodel Hoogbegaafdheid een veelomvattend model. Ik zeg niet dat er één definitie of model waar is, daar is immers geen wetenschappelijke consensus over. Het Delphimodel is opgesteld samen met hoogbegaafden en gaat ook in op de diversiteit en op hóe je hoogbegaafdheid beleeft. En in het onderwijs is het ontzettend belangrijk om aan te sluiten bij de beleving van een leerling, zeker wanneer ze slechter in hun vel zitten en/of de motivatie zakt.
Meer over dit model lees je in 'Hoogbegaafd. Dat zie je zó! Over zelfbeeld en imago van hoogbegaafden.', M.B.G.M. Kooijman-van Thiel, OYA Productions, 2008.

En specifiek over hoogbegaafdheid op school raad ik de boeken 'Hoe dan?!', van Anouke Bakx, Eleonoor van Gerven en Annemieke Weterings (uitgeverij Pica, 2021), en 'Slim beleid' van Eleonoor van Gerven (uitgeverij van Gorcum, 2008) aan.
Het ene boek geeft praktische tips en handvatten over hoe je het onderwijs kunt inrichten, het andere boek gaat in op de visie en cultuur op school op het vlak van hoogbegaafdheid en welke gevolgen dit heeft voor het inrichten van passend onderwijs aan je hoogbegaafde leerlingen.

Meer weten over een bepaald onderwerp? Ben je nog op zoek naar specifieke boekentips?
Laat het mij weten!

18 november 2025
Interview Jet in Signaal editie 79
Cover ledenblad Signaal uitgave 78
6 augustus 2025
We hebben een artikel over Papieren Tijgers geschreven in het ledenblad Signaal van oudervereniging Pharos.
Agenda plannen
9 april 2025
Een aantal agendatips voor de komende maanden. Handig voor alle beleidsontwikkelingen.
9 april 2025
Op zaterdag 12 april sta ik met Papieren Tijgers op het symposium van Stichting Hoogbegaafd! in Doorn.
Intensief hoofd, kleurrijk
11 maart 2025
De Week van de Hoogbegaafdheid is een mooi moment om een inkijk te geven in een 'hoogbegaafd gezin'.
30 januari 2025
Ons fotomagazine is inmiddels verstuurd en wij krijgen diverse reacties terug uit het veld.
Cover fotomagazine Papieren Tijgers
23 december 2024
Papieren Tijgers is nu beschikbaar om te lezen! Perfect voor de Kerstvakantie.
Affiche lancering Papieren Tijgers 14 november Den Haag
23 oktober 2024
We lanceren Papieren Tijgers op 14 november in Den Haag en zijn druk aan het voorbereiden. Tot 10 november kun je Papieren Tijgers nog bestellen.
7 oktober 2024
Het doelbedrag om Papieren Tijgers te kunnen drukken is opgehaald. We gaan nog even door om het fotomagazine sneller te kunnen verspreiden. Help je mee?
hoogbegaafd meisje van kleur
26 september 2024
Onderzoek toont aan dat hoogbegaafde leerlingen vaak over hoofd worden gezien.